Lavrov Pekin'de

Rusya ve Çin: Tek taraflı bir ilişki

Meslektaşlar Lavrov ve Wang Yi arasındaki iyi mizah(Bild: Russian Foreign Ministry Press Service)

"Batı'ya karşı birlikte!" Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov'un Çin'e yaptığı iki günlük ziyaretin verdiği mesaj buydu. Çin şüphesiz mevcut jeopolitik durumdan faydalanabilir. Ancak Rusya "sınırsız dostluktan" daha fazlasını bekliyordu.

Lavrov Pazartesi gününden bu yana Pekin'de misafir olarak bulunuyor. Moskova'nın gezinin başlamasından önce açıkladığı üzere, görüşülen konular arasında Asya-Pasifik bölgesindeki durum ve BM, BRICS ve G20 gibi uluslararası örgütlerde iki ülke arasındaki işbirliği yer alıyordu. İkili ayrıca Kremlin lideri Vladimir Putin'in Mayıs ayı ortasında gerçekleştirmesi beklenen Çin ziyaretinin hazırlıklarını da ele aldı.

Mart ortasında yeniden seçilmesinin ardından ilk ziyaretini Çin'e yapması, Putin'in iki ülke arasındaki yakın ortaklığı desteklediğinin açık bir işareti olacaktır. Rusya'nın Ukrayna'daki saldırı savaşı ve ardından gelen Batı yaptırımları ülkeyi uluslararası alanda gözle görülür bir şekilde yalnızlaştırdı. "Rusya açısından bakıldığında Pekin'de güçlü bir müttefikleri olduğunu göstermek istiyorlar. Çin de 'tarafsız bir çatışma çözücü' olma çabalarından henüz vazgeçmediğini göstermek isteyebilir. Dolayısıyla bu ziyaret aynı zamanda içeride bir dinleyici kitlesi kazanmaya ve kendisini barış için bir güç olarak sunmaya da hizmet edebilir." diyor Pekin'deki Konrad Adenauer Vakfı'ndan Johann Fuhrmann.

Bir yanda Batı ile diğer yanda Çin ve Rusya arasındaki çatışmalar yıllardır yoğunlaşıyor. ABD, diğer şeylerin yanı sıra Çin'i haksız ticaret uygulamaları yapmakla suçluyor ve ithalata yüksek gümrük vergileri uyguluyor ve Halk Cumhuriyeti'ne yüksek teknoloji ihracatını kısıtlıyor. Avrupa da devlet sübvansiyonları nedeniyle Çin'in e-araba ithalatına karşı yaptırımlar uygulamayı düşünüyor. Çin ve ABD Pasifik'te nüfuz alanları için rekabet ediyor. Basında çıkan haberlere göre ABD bu nedenle Avustralya ve İngiltere ile AUKUS askeri ittifakını genişletmek istiyor. Rusya ise NATO askeri ittifakını etki alanını daha da doğuya kaydırmakla suçluyor ve diğer şeylerin yanı sıra Ukrayna'ya yapılan saldırıyı da buna gerekçe gösteriyor.

Otokratik liderler: Çin'in Xi Jinping'i ve Rusya'nın Vladimir Putin'i(Bild: AFP)

Fuhrmann, Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un Kasım 2022'deki son ziyaretinden sonra Çin'in "nükleer silah kullanımını reddettiğini" çok net bir şekilde ortaya koyduğunu söylüyor. Rusya NATO'ya saldıracak olursa Çin'in Putin'in yanında yer alması düşünülemez. "Çin de silah tedarik etmek istemediğini defalarca teyit etti. Putin savaştan önce güvence altına alınan 'sınırsız dostluktan' daha fazlasını ummuş olabilir," diyor uzman. Buna karşılık, Putin sonrası dönemde istikrarsız ya da Batı yönelimli bir Rusya "Pekin için jeopolitik bir korku senaryosu" olacaktır.

Yine de Pekin mevcut durumla pragmatik bir şekilde başa çıkabilir. Rusya'dan ucuz enerji elde ediyor ve aynı zamanda bu ülkeyi bir ihracat pazarı olarak kazanmış durumda.